Bölgesel Kalkınma Araçlarının, Kalkınma ve Rekabet Gücü Üzerindeki Etkileri


Özet Görüntüleme: 229 / PDF İndirme: 111

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.16778505

Anahtar Kelimeler:

Bölgesel Kalkınma Araçları, Kamu Gelirleri, Kamu harcamaları, Kalkınma, Rekabet

Özet

Bu çalışmanın amacı, bölgesel kalkınma araçlarının, kalkınmaya ve rekabet gücüne olan etkilerinin incelenmesidir. Bölgesel kalkınma, ülkelerdeki farklı bölgelerin ekonomik ve sosyal açıdan gelişmesini, kaynakların etkin olarak dağılımını, insan kaynaklarının verimli olarak kullanımını ve bütçe kaynaklarının ekonomik olarak yatırımlara dönüşmesi ile ilgili faaliyetleri kapsamaktadır. Bu bağlamda ekonomik kalkınma ve rekabet üstünlüğü; yatırımların verimliliğini, vasıflı insan kaynakları kullanımını, hizmet kalitesini, bütçe kaynaklarının ekonomik olarak kullanımını gerektirmektedir. Bir diğer ifadeyle, bölgesel kalkınma araçlarının verimli yatırımlara dönüşmesi, ilgili ülkelerde yaşam standartlarının yükselmesini, mal ve hizmetlerin kalitesinin artmasını, piyasalardaki rekabette üstünlük sağlanmasını, ekonominin büyümesini ve istihdamın artmasını sağlamaktadır. Bu kapsamda kalkınma araçlarından; kamu gelirleri başlığı altında, vergiler, harçlar, damga vergileri kamu harcamaları başlığı altında ise reel kamu harcamaları ve transfer harcamaları konularına yer verilmiştir. Çalışmanın son kısmında ise kamu araçlarının belgesel kalkınmaya ve rekabet gücüne olan etkileri ele alınmıştır. Bu çalışmada yöntem olarak niteliksel tüm dengelim yöntemi izlenmiş, bu bağlamda çalışma 2000 yılı sonrası çalışmanı konusuyla ilgili kaynaklardan ikincil kaynaklardan yararlanılarak yapılmıştır. Sonuç olarak bölgesel, ulusal ve uluslararası seviyede yapılan bilimsel çalışmaların sonuçlarının; araştırmacılara, işletmelere, kurumlara ve ilgili tüm taraflara önemli katkılar sağlayabileceği düşünülmüştür.

Referanslar

Akgül, M. (2020). Türkiyede Eğitim Bütçesinin Hesaplanması ve Uygulayıcıların Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi.

Akın, N., (2006) Bölgesel Kalkınma Araçları İle Kalkınma Ajanslarının Uyum, İşbirliği Ve Koordinasyonu. Bölgesel Kalkınma ve Yönetişim Sempoziyumu, Ankara.

Ala, T. & Uğuz, S. (2021). Türkiye’de Bölgesel Kalkınmanın Girişimcilik, İnovasyon ve Ar-Ge Çalışmalarıyla İlişkisinin Bibliyometrik Analizi ve LDA MALLET Uygulaması. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(20), 13-29. https://doi.org/10.46790/ erzisosbil.968808.

Alata, G. (2014). Devlet Yardımlarının Ekonomik Büyümeye Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi.

Altınöz, B. & Altuntaş, M. (2021). Türlerine Göre Transfer Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye İçin Bir Uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 22(1), 103-117.

Asheim, B. T., Boschma, R. & Cooke, P. (2011). Constructing Regional Advantage: Platform Policies Based On Related Variety and Differentiated Knowledge Bases. Regional Studies, 45(7), 893-904. https://doi.org/10.1080/00343404.2010.543126.

Bakkal, H. (2016). Türkiye’de Kamu Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi ve Yeni Kamu Mali Yönetiminin Rolü. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(10), 125-138.

Bal, B. & Teker, S. (2019). Dolaylı Vergilerin Türk Vergi Sistemindeki Yeri ve Gelişimi. Press Academia Procedia, 9(1), 166-170. https://doi.org/10.17261/Pressacademia.2019. 1086

Barca, F., McCann, P. & Rodríuez-Pose, A. (2012). The Case for Regional Development Intervention: Place‐Based Versus Place-Neutral Approaches. Journal of Regional Science, 52(1), 134-152. https://doi.org/10.1111/j.1467-9787.2011.00756.x

Brekke, T. (2021). What Do We Know About the University Contribution to Regional Economic Development? A Conceptual Framework. International Regional Science Review, 44(2), 229-261. https://doi.org/10.1177/0160017620909538

Bulut, O. D. & Kutlar, İ. (2016, Mayıs 25-27). Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) Projelerinin İncelenmesi: Burdur İl Örneği. XII. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresinde Sunuldu, Isparta.

Ceylan, B. (2020). Türkiye’de Transfer Harcamalarının Gelir Dağılımında Adalet Üzerindeki Etkisi. Maliye Araştırmaları Dergisi, 6(2), 67-76.

Çakır, R. A. (2018). Turizmin Bölgesel Kalkınmaya Etkileri: Ayder Turizm Bölgesi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.

Çoban, S. (2019). Dolaylı Vergilerin Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkisi: Türkiye Analizi, Tezsiz Yüksek Lisans Projesi, Pamukkale Üniversitesi.

Değer, M. K. & Recepoğlu, M. (2018). Yerel Ekonomik Büyümede Devletin Rolü: Kamu Yatırım Harcamaları mı Yoksa Yatırım Teşvikleri mi? Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 27(1), 1-22.

Demirtaş, G. & Aksel, E. (2018). Bölgesel Kalkınmada Kamunun Rolü: Türkiye Üzerine Ampirik Bir Analiz. Sosyoekonomi, 26(37), 171-184. Https://Doi.Org/10.17233/ Sosyoekonomi. 2018.03.09

Dinçer, B. & Özaslan, M. (2004). İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması. DPT Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü Yayınları.

Dinler, Z. (2008). Bölgesel İktisat. Sekizinci Basım. Ankara, Ekin Kitabevi.

Erkuş Ö. H., & Eraydın, A. (2010). Environmental Governance for Sustainable Tourism Development: Collaborative Networks and Organisation Building in the Antalya Tourism Region. Tourism Management, 31(1), 113-124. https://doi.org/10.1016/j. tourman .2009.01.002

Eryılmaz B, & Tuncer A (2013) AB Uyum Sürecinde Bölgesel Kalkınma Politikaları: Bölgesel Kalkınma Ajansları ve Türkiye Uygulaması. Akademik İncelemeler Dergisi 8(1), 165-189.

Eşiyok, A. (2012). Bölgesel Kalkınma, Yeni Bölgecilik ve Bölgesel Kalkınma Araçları. Memleket Siyaset Yönetim, 7(17), 200-248.

Franco, M. & Estevão, C. (2010). The Role of Tourism Public-Private Partnerships in Regional Development: A Conceptual Model Proposal. Cadernos Ebape. Br, 8(4), 600-612. https://doi. org/10.1590/S1679-39512010000400003

Halis, M., Ehadov, R. & Halis, M. (2016). Azerbaycan/gence Bölgesi Turizmin Sektörünün Rekabet Analizi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 560-571.

KAGM (2021). TC. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü, Kalkınma Ajansları 2021 Yılı Genel Faaliyet Raporu. Erişim adresi: https://www. sanayi.gov.tr/bolgesel-kalkinma-faaliyetleri/raporlar-ve-yayinlar/01145b

Kanca, O. C. & Bayrak, M. (2019). Bütçenin Mahiyeti ve 2002 Sonrası Merkezi Yönetim Bütçesinin Mali Disiplin Ekseninde İ̇ncelenmesi. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 147-155.

Kıratoğlu, E. (2015). Bölgesel Kalkınma Farklılıklarının Giderilmesinde Bölgesel Kalkınma Politikaları ve Kalkınma Ajanslarının Önemi: Karacadağ Kalkınma Ajansı. Yüksek Lisans Tezi, Harran Üniversitesi.

Kvainauskaitė, V. & Kardokaitė, V. (2005). Structural Funds as Instruments for Regional Economic Development in lithuania. Engineering Economics, 42(2), 26-34.

Örtlek, Z. (2015). İnovasyon ve Bölgesel Kalkınma Perspektifinden Türkiye. Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi.

Özen, A., & Köse, C. B. (2022). Türkiye’de Kamu Harcaması Bileşenlerinin Ekonomik Büyümeye Etkisi. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 7(1), 32-52. Doı: 10.30784/ epfad.1006124

Pirili, M. U. (2011). Bölgesel Kalkınmada Kamu Yatırimlarının Rolü: Kuramsal Bir Degerlendirme. Ege Akademik Bakis, 11(2), 309-324.

Romer, D. (2006). Advanced Macroeconomics. McGraw-Hill Higher Education

Sağdıç, E. N., Yıldız, F. & Sayın, H. H. (2020). Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Kırılgan Beşli Ülkeler Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 11(28), 680-699. Doi:10.21076/vizyoner.700148

Samusevych, Y. V., Sergienko, Y. O. & Khan, B. (2021). Local Taxes Efficiency in the Context of Regional Socio-Economic Development. Mechanism of Economic Regulation. 2021(2), 66-75. Doi:10.21272/mer.2021.92.07

Sevinç, H. (2011). Bölgesel Kalkınma Sorunsalı: Türkiye’de Uygulanan Bölgesel Kalkınma Politikaları. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 6(2), 39-41. http://gkd.comu.edu.tr/ images/form/dosya/ dosya_526897.pdf

Sevinç, İ. (2015). Bölgesel Kalkınmanın Yeni Aktörleri Olarak Kalkınma Ajansları: Eleştiriler ve Beklentiler. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 6(13), 117-135. http://www.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TWpjM01 URXlNZ z09

Sipahi, E. (2022). Türkiye'de Bölgesel Kalkınmayı Sağlamada Kalkınma Ajanslarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi.

T.C. Kalkınma Bakanlığı (2018). On Birinci Kalkınma Planı, (2019-2023), Büyüme Odaklı Vergilendirme Çalışma Grubu Raporu. Yayın No: KB: 3042-ÖİK: 823. 1-71. Erişim adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/04/.pdf

Takım, A. (2010). Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Planlarının İktisat Politikalarının Performansına Etkisi: Zonguldak-Bartın ve Karabük Örneği. Social Sciences, 5(3), 259-275.

Telbaş, A. & Yalçınkaya, M. H. (2022). Bölgesel Kalkınmada Yatırım Teşvikleri. Ankara, İksad Yayınevi.

Tutar, F. & Demiral, M. (2007). Yerel Ekonomilerin Yerel Aktörleri: Bölgesel Kalkınma Ajansları. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(1), 65-83.

Tülümce, S. & Yavuz, E. (2019). Türkiye’de KDV’nin Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir Analiz (1985-2018). Maliye Dergisi, 176, 548-574.

Ulucak, R. & Ulucak, Z. Ş. (2014). Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik: Türkiye Örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10(23), 81-98. https://doi.org/ 10.17130/ijmeb.2014.10. 23.510

Ulusoy, A. (2018). Maliye politikası. Kocaeli, Umuttepe Yayınları.

Wampler, B. (2007). A Guide to Participatory Budgeting . Anvar Shah (Editor), Participatory Budgeting, Public Governance and Accountability Serie. Washington D.C: The World Bank.

Yavan, N. (2012). Türkiye’de Yatırım Teşviklerinin Bölgesel Belirleyicileri: Mekansal ve İstatistiksel Bir Analiz. Coğrafi Bilimler Dergisi, 10(1), 9-38. https://doi.org/10.1501/ Cogbil_0000000129.

İndir

Yayınlanmış

2025-08-25

Nasıl Atıf Yapılır

Timur, S. (2025). Bölgesel Kalkınma Araçlarının, Kalkınma ve Rekabet Gücü Üzerindeki Etkileri. Atlas Journal, 11(57), 118–131. https://doi.org/10.5281/zenodo.16778505

Sayı

Bölüm

Makaleler