Hibrit Trajedi Olarak Robert Greene’in the Tragical Reign of Selimus Adlı Oyunu
Özet Görüntüleme: 362
/ 
PDF İndirme: 148
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15232213Anahtar Kelimeler:
Selimus, Robert Greene, Melez Trajedi, Elizabeth Dönemi Tiyatrosu, Seneca EtkisiÖzet
Bu makale, Robert Greene’in The Tragical Reign of Selimus (1594) adlı eserini, tarihî, Senecacı ve Elizabeth dönemi dramatik geleneklerini sentezleyen öncü bir melez trajedi olarak yeniden değerlendirir. Metne yakın okuma yöntemiyle yapılan inceleme, Greene’in Osmanlı tarihinin siyasi entrikalarını Seneca tarzı intikam ve şiddet temalarıyla harmanlarken, Elizabeth dönemi tiyatrosunun psikolojik derinlik ve ahlaki karmaşıklık gibi yenilikçi unsurlarına nasıl yer verdiğini ortaya koyar. Oyunun başkahramanı Selimus, bu sentezin somutlaşmış halidir: İktidara Makyevelist yükselişi, Sultan I. Selim’in tarihî vakayinamelerini yansıtır; acımasız hırsı, Seneca trajedilerindeki furor (çılgın öfke) ile örtüşür; içe dönük monologları ise Elizabeth döneminin insan zaaflarını keşfetme arayışıyla uyumludur. Greene, Osmanlı coğrafyasının egzotik atmosferini, despotizmi ve hırsı kınamak için kullanırken modern izleyiciyi de cezbetmeyi başarır. Makale, Selimus’un erken modern dönem tiyatrosunun uyum yeteneğini örneklediğini savunur: Eser, klasik retorik, tarihsel alegori ve yenilikçi karakter incelemelerini birleştirerek iktidarın yozlaştırıcı doğasını sorgular. Bu melez yapı, yalnızca oyunun tematik yankısını—denetimsiz otoritenin döngüsel şiddetini açığa çıkararak—zenginleştirmekle kalmaz, aynı zamanda geç Orta Çağ ahlak oyunları ile Rönesans trajedisi arasında köprü kuran bir geçiş eseri olarak konumlandırır. Nihayetinde Selimus, Elizabeth dönemi tiyatrosunun küresel siyaset ve liderliğin ahlaki belirsizliklerine duyduğu ilgiyi yansıtan, gözden kaçmış ancak kritik bir katkı olarak öne çıkar.
Referanslar
Baer, M. D. (2021). The Ottomans: Khans, Caesars and Caliphs. New York: Basic Books.
Bowers, F. (1966). Elizabethan Revenge Tragedy 1587-1642. Princeton: Princeton University Press.
Dimmock, M. (2016). New Turkes Dramatizing Islam and the Ottomans in Early Modern England. London and New York: Routledge.
Gassner, J. (1967). Elizabethan Drama 1558-1603. In J. Gassner (Ed.), Elizabethan Drama (pp. i-ix). Bantam Books.
Greene, R. (1898). The Tragical Reign of Selimus Sometime Emperor of the Turks. (A. B. Grosart, Ed.) London: J. M. DENT AND CO.
Harish, J. J. (2000). Multiple Scenes, Characters, and Plots in Elizabethan Drama. In Elizabethan Drama (pp. 61-69). San Diego,: Greenhaven Press, Inc.
Jones, R. (2024). Robert Greene and the Groats worth of Wit An Attack on Shakespeare. Retrieved from London Walking tours: https://www.london-walking-tours.co.uk/london-history/robert-greene.htm
Littlewood, C. (2004). Self-representation and Illusion in Senecan Tragedy. Oxford & New York: Oxford University Press.
Lucas, F. L. (2009). Seneca and Elizabethan Tragedy. Cambridge: Cambridge University Press.
Mahavidyalaya, P. (2024, June 25). University Wits & Elizabethan Period. Retrieved from panchakotmv.ac.in: https://www.elearning.panchakotmv.ac.in/files/EA8DCA1A17037847120.pdf
Simon, E. (2016, January 27). Robert Greene, the First Bohemian. The Public Domain Review. Retrieved from https://publicdomainreview.org/essay/robert-greene-the-first-bohemian/
Slaney, H. (2016). The Senecan Aesthetic A Performance History. Oxford: Oxford University Press.
Staley, G. A. (1975). IRA: Theme And Form In Senecan Tragedy. A Dissertation Presented to The Faculty of Princeton University in Candidacy for the Degree of Doctor of Philosophy. Princeton: Princeton University.
Şafak, Z. (2014). The Influence of Senecan Tragedy on Hamlet. The Journal of Academic Social Science Studies, Winter, 529-538.
Şahiner, M. (2008, Aralık). Oriental Matter Revisited: Representations of the "Turk" in Robert Greene's Selimus. Çankaya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi,Journal of Arts and Sciences(10), 135-144.
Tongo, G., & Schick, I. C. (2019, September 17). Turquerie. Retrieved from PERA MUSEUM: https://chat.deepseek.com/a/chat/s/5d26a94f-fb1f-45e7-99b6-c07f652b1c38
Vitkus, D. (Ed.). (2000). Three Turk Plays from Early Modern England Selimus,A Christian Turned Turk, And The Renegado. New York: Columbia University Press.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Atlas Journal
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
