Mağara Duvarlarındaki El İzlerinin Görsel Anlamları Üzerine İnceleme


Özet Görüntüleme: 394 / PDF İndirme: 157

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.10334944

Anahtar Kelimeler:

El, Göz, Mağara Resimleri

Özet

Tarih öncesi çağda yaşamış olan insan, görsel anlatım sürecinin başrolünde yer almaktadır. Gördüklerini zihin dünyasında canlandırarak kendisini ifade etmiş ve gelecek nesillerin inşasına katkı sağlamıştır. Anlatımda görsellerin kullanımına ilişkin araştırmalar tarih öncesi kaya sanatındaki resimlere dayanmaktadır. Mağara dönemi kaya sanatı olarak bilinen, boyanmış görüntüleri içeren kaya resimleri, o dönemin koşulları ve günlük hayatı hakkında önemli ipucu taşıyan imgelerdir. Mağara duvarlarında yer alan geometrik şekiller ve av sahnelerinin yanında dikkat çeken bir öge de ‘el’ sembolüdür. İlkel insanların dünyanın çeşitli yerlerindeki mağara duvarlarına, kaya sığınaklarına açık hava kayalarına bıraktıkları el izlerinin resimlenmesinde kullanılan yöntemler ve bunların anlamları araştırmanın konusunu oluşturmaktadır. Araştırmanın amacı, mağara duvarlarında yer alan el görsellerinin araştırılması ve incelenmesidir. Tarama tekniğinde desenlenen araştırma, el izlerinin yoğun olarak görüldüğü Endonezya’nın Sulawesi adasında bulunan Leang Tedongnge Mağarası, buna benzer görüntülere sahip Arjantin’deki Cueva De Las Manos Mağarası, İspanya’daki El Castillo Mağarası, Pech Merle Mağarası ve Altamira Mağarası ile sınırlıdır. Birçok mağarada resmedilen el izlerinin hakimiyet algısını oluşturduğu, hakimiyet algısının beraberinde dini ve törensel amaçla yapıldığı varsayımlar arasındadır.

Referanslar

Atalay, C. & Süle, E. (2019). Paleolitik Dönem ve Chauvet Mağarası'nın Son Odasındaki Aslan Panelinin Estetik Yapısına Dair Bir İnceleme. Ulak Bilge Sosyal Bilimler Dergisi, 738.

Çetin, H.T. (2018). Resimde Eleştiri Biçimi Olarak Eller. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.

Dobrez, P. (2013) “The Case for Hand Stencils And Prints as Proprio-Performative” Arts 2(4):273-327; https://doi.org/10.3390/arts2040273

Erkan, S. (2012). Beden Dili ve Dans Eğitiminin Oyunculuk Sanatındaki Yeri Üzerine Bir Yöntem Önerisi. Doktora Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.

Ertuğrul, E. (2015). Tarih Öncesi Dönemden 11 Mağara Sanatı. https://arkeofili.com/tarih-oncesi-donemden-11-magara-sanati/

Hollingsworth, M. (2019). Dünya Sanat Tarihi. İstanbul: İnkılap Yayınları.

Özdemir, Ç.S. (2014). Resim Sanatında El İmgesinin Farklı Anlam ve İfade Biçimleri. Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.

Özdemir, M. (2021). Mağara Resimleri Bize Ne Anlatır? Paleolitik Çağ Mağara Resimleri Bağlamında Tarih Öncesi İnancına İlişkin Bazı Sorgulamalar. Tarih ve Gelecek Dergisi 7: 825-843

Özden, L. (2009). Gizli Dehlizlerden Kent Alanlarına Dışavurum Yüzeyi Olarak Duvar. Sanat ve Tasarım Dergisi,1 (3)71-85.

Permana R., Pojoh I. ve Arifin K. (2017) Mabedda Bola ritual in South Sulawesi The relationship between handprints in traditional houses and hand stencils in prehistoric caves. Wacana Vol. 18 No. 3: 692-717

Pettersson, R. (2003). The 35th Annual Conference of the International Visual Literacy Association. Newport, Rhode Island, USA, October 1 – 5,

Toksoy, S. (Çev.)(2014). Kökenleri ve Anlamlarıyla Semboller & İşaretler. İstanbul: Alfa Yayınevi.

Uysal, G.(2011). Mağara Sanatı. V. Ulusal Speleoloji Sempozyumu. S.34-47.

www.arthipo.com/artblog/sanat-tarihi/magara-sanati-tarih-oncesi-sanat-magara-resimleri.html

https://www.researchgate.net/publication/291137009_Cave_Art_Magara_Sanati

https://ahmetustanindefteri.blogspot.com/2015/05/insanin-ilk-el-izleri-Castillo-Perch-Merle.html Erişim Tarihi 13.12.21

https://www.researchgate.net/publication/322766778_Mabedda_Bola_ritual_in_SouthSulawesi_The_relation_of_handprints_in_traditional_houses_and_hand_stencils_in_prehistoric_caves Erişim Tarihi 13.12.21

https://whc.unesco.org/en/list/936 Erişim Tarihi 13.12.21

https://www.researchgate.net/figure/Leang-Sakapao-hand-stencils-Sulawesi-Indonesia_fig10_259979235 (Görsel 1) Erişim Tarihi 28.12.21

https://arkeofili.com/wp-content/uploads/2021/10/sulaw2.jpg (Görsel 2) Erişim Tarihi 28.12.21

https://www.researchgate.net/publication/322766778_Mabedda_Bola_ritual_in_South_Sulawesi_The_relation_of_handprints_in_traditional_houses_and_hand_stencils_in_prehistoric_caves (Görsel 3 ve 4) Erişim Tarihi 28.12.21

https://ahmetustanindefteri.blogspot.com/2015/05/insanin-ilk-el-izleri-Castillo-Perch-Merle.html (Görsel 5 ve 6) Erişim Tarihi 13.11.23

https://en.wikipedia.org/wiki/Cueva_de_las_Manos#/media/File:SantaCruz-CuevaManos-P2210651b.jpg (Görsel 7) Erişim Tarihi 13.12.21

https://sworld.co.uk/2/63329/photoalbum/home.html (Görsel 8) Erişim Tarihi 13.12.21

Görsel Kaynakça

Görsel 1. https://arkeofili.com/wp-content/uploads/2021/10/sulaw2.jpg

Görsel 2. https://www.researchgate.net/figure/Leang-Sakapao-hand-stencils-Sulawesi- Indonesia_fig10_259979235

Görsel 3. https://www.researchgate.net/publication/322766778_Mabedda_Bola_ritual_in_South_Sulawesi_The_relation_of_handprints_in_traditional_houses_and_hand_stencils_in_prehistoric_caves

Görsel 4. https://www.researchgate.net/publication/322766778_Mabedda_Bola_ritual_in_South_Sulawesi_The_relation_of_handprints_in_traditional_houses_and_hand_stencils_in_prehistoric_caves

Görsel 5. https://ahmetustanindefteri.blogspot.com/2015/05/insanin-ilk-el-izleri-Castillo-Perch-Merle.html

Görsel 6. https://en.wikipedia.org/wiki/Cueva_de_las_Manos#/media/File:SantaCruz-CuevaManos-P2210651b.jpg

Görsel 7. https://sworld.co.uk/2/63329/photoalbum/home.html

Görsel 8. https://ahmetustanindefteri.blogspot.com/2015/05/insanin-ilk-el-izleri-Castillo-Perch-Merle.html

Görsel 9. https://arkeofili.com/altamira-magarasinda-uc-yeni-el-izi-bulundu/

İndir

Yayınlanmış

2023-12-25

Nasıl Atıf Yapılır

Çelik, H., & Mant Menay, S. (2023). Mağara Duvarlarındaki El İzlerinin Görsel Anlamları Üzerine İnceleme. Atlas Journal, 9(52), 24–33. https://doi.org/10.5281/zenodo.10334944

Sayı

Bölüm

Makaleler