ŞÎİ DÜŞÜNCEDE MÂRİFETULLAH (HİCRÎ V. YÜZYILA KADAR)

Özet

Hicrî V. yüzyıla kadar olan dönemde Şîa’da ahbârî ve usûlî olmak üzere iki gelenek oluşmuştur. Ahbârî gelenek Akâid ve Fıkıh başta olmak üzere bütün dinî bilgileri imamlardan gelen rivayetlere dayandırır. Usûlî gelenek ise imamlardan gelen rivayetleri dikkate almakla beraber aklî istidlâllere önem verir. Her iki gelenekte de hicrî V. yüzyıla kadar olan dönemde mârifetullah konusunun işlendiği görülmektedir. Usulî gelenek mârifetullah konusunu kelâmî bir zeminde incelemektedir. Rivâyetler göz önünde bulundurulduğunda ise ahbârî geleneğin kelâmî bağlamın ötesinde irfânî bir mârifetullah ortaya koyduğu tespit edilmektedir. Cafer-i Sâdık başta olmak üzere imamlara, mârifetullahla ilgili birçok rivâyet isnâd edilmektedir. Bu rivâyetlerde mârifetullahla mârifetü’l-imam kavramlarının iç içe geçtiği de görülmektedir.