VANİTAS NATÜRMORTTA TEMSİL VE İMGE

Özet

XVII. yüzyıl Hollanda resim sanatında vanitas natürmorttaki kafatası imgesi seküler modernitenin yaklaştığının ipuçlarını verir. İspanyol ressam Antonio de Pereda’nın korku iğrenme, tiksinme duyguları uyandıran kafatası imgesi ölümü ve edebi hayatı temsil eder. Buna karşılık Abraham Van der Schoor bu çirkin duyguları tetiklemekten ziyade fanilik, boşluk kavramlarını metaforik bir anlatımla nesneler üzerinden ölümle ilişkilendirir. İmgelerinde ölümlü insanı tema olarak değil, sanatı ve canlılığı sorgular. Vanitas natürmortlar anonim piyasa için bakma hazzının getirdiği duyguyla ölümün ve getirdiği çürümüşlük temsilini sunan resimler arasında bir paradoks oluşturmaktadır. Vanitas resimleri ölümlülüğü temsil ederken öte yandan dünyaya yapılan bir yatırımdır. İmgenin nesnel enformasyonun bildirme görevinin tersine, Georgia O’Keeffe’de sıradan şeylerin maddi hazzı vardır. XVII. Yüzyıl Hollanda’sında vanitas natürmortları dünya malını eleştirirken öte yandan sanat yapıtını da yüceltir. Lüks malların arkasındaki insan emeğini öne çıkartırken kimlikleri geri planda bırakır. Buna bağlı olarak; görsel kompozisyonda bireysellik değil anonimliğin hakimiyeti vardır. Van Gogh’un resimlerinde kullandığı nesneler üzerinden işaret edilen sahipleri önem kazanır. Nesneler sadece insani değerlerin artmasıyla önemli bir araçtır. Van Gogh’un ‘’Sandalye ve Piposu’’ndaki kişiselliğin karşısında, Andy Warhol’un ‘’Büyük Elektrikli Sandalyesi’’ hem özel hem toplumsal insani olmayan bir olgunun görüntüsü vardır. Andy Warhol’un ‘’Büyük Elektrikli Sandalyesi’’ insanın ölümlülüğünü temsil ederken, ölümlülüğünün de kendisi olmaktadır. Bu çalışmada yaşam ve ölüm imgelerinin temsilleri ile örnek yapıtlar irdelenmeye çalışılacaktır.