BAZI DEVLET ÜNİVERSİTELERİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ (VZA) YÖNTEMİ İLE ETKİNLİK ANALİZİ

Özet

Yükseköğretim sisteminin ağırlıklı yapısını oluşturduklarından dolayı devlet üniversitelerinin etkin çalışmaları ülke kalkınmasında önemli rol oynamaktadır. Dünyada ilerlemiş ve bilgi üretmede aktif olan ülkelerin yükseköğretim kurumlarının verimli çalıştığı tartışılmaz bir gerçektir. Çalışmanın amacı, belirlenen üniversitelerin ne kadarının etkin olduğunu ortaya koymak ve etkin olmayalar için iyileştirme önerileri sunmaktır. VZA, birden fazla girdiye karşılık birden fazla çıktı üretme yeteneği olan ve parametrik olmayan bir matematiksel yöntemdir. Doğrusal programlama ya da regresyon analizi gibi yöntemlerde tek çıktı üretme olanağı vardır. Çalışmada çok girdiye karşılık çok çıktı üretimi yapılmak istenmiştir. Bundan dolayı VZA kullanılmıştır. Çalışmada bazı devlet üniversitelerine ait etkinlik performansları analiz edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla 2016 yılı faaliyet raporlarına göre, belirlenen girdi ve çıktı verilerini içeren 36 devlet üniversitesi analize konu edilmiştir. Girdi sayısı 6, çıktı sayısı 3 adet olmak üzere 9 karar parametresi kullanılmıştır. Analizler girdi-çıktı yönelimli Charnes-Cooper-Rhodes (CCR) ve girdi-çıktı yönelimli Banker-Charnes-Cooper (BCC) yöntemleri ile yapılmıştır. Girdi yönelimli CCR ile 9 üniversite toplam etkin, girdi yönelimli BCC ile18 üniversite teknik etkin ve 9 üniversite ölçek etkin (CCR/BCC) olarak tespit edilmiştir. Toplam etkin ve teknik etkin olmayan üniversiteler için çıktı iyileştirme öneri tablosu hazırlanmıştır.