2005-2023 Yılları Arasında Türkiye’de Yapılan Matematik Dersi Öğretim Programı Değerlendirme Çalışmalarının Analizi: Sistematik Derleme


Özet Görüntüleme: 304 / PDF İndirme: 187

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.12521245

Anahtar Kelimeler:

Matematik öğretim programı, Program değerlendirme, Matematik öğretimi

Özet

Öğretim programlarının geliştirilmesi ve mevcut programların iyileştirilmesinde program değerlendirme çalışmaları büyük öneme sahiptir. Çalışmanın amacı 2005-2023 yılları arasında Türkiye’de yapılan Matematik Dersi Öğretim Programı Değerlendirme çalışmalarını yöntem, örneklem grupları, veri toplama araçları ve teknikleri, bulgular ve sonuçlar, kullanılan program değerlendirme modeli gibi yönlerden analiz etmekve yapılan çalışmaları tek bir çatı altında toplayarak ileride yapılacak araştırma ve çalışmalara yön vermektir. Bu amaçla alan yazını bütüncül bir şekilde inceleme ve değerlendirme olanağı sunacağı için sistematik derleme yöntemi seçilmiştir. Araştırmaya “Google Akademik” ve “YÖK Tez” veri tabanları taranarak “matematik öğretim programı” ve “program değerlendirme” anahtar kelimeleri kullanılarak 2005-2023 yılları aralığında Türkiye’de yapılmış çalışmalar dâhil edilmiştir. Sistematik derleme çalışması araştırmacılar tarafından belirlenen dâhil etme ve hariç tutma kriterleri kapsamında belirlenen 1 doktora tezi 4 yüksek lisans tezi ve 14 makale olmak üzere 19 çalışma üzerinde gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizi içerik analizi tekniği ile araştırmacılar tarafından hazırlanan veri özetleme formu ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmada araştırma sorularına ilişkin bulgular beş başlık altında ele alınmış olup bunlar; program değerlendirme çalışmalarında kullanılan bilimsel araştırma yöntemleri, veri kaynağı olan paydaşlar, kullanılan veri toplama teknikleri, program değerlendirme çalışmalarından elde edilen sonuçlar ve kullanılan program değerlendirme modelleridir. Çalışmalarda en çok tarama yöntemi kullanılırken veri toplama aracı olarak görüşme formu, anket ve ölçeklerin sıklıkla kullanıldığı veri analizinde ise çoğunlukla betimsel istatistiklerden yararlanıldığı saptanmıştır. Ayrıca matematik öğretim program değerlendirme çalışmalarında sıklıkla öğretmen görüşlerine başvurulduğu görülmektedir. Çalışmalarda değerlendirilen programların çoğunda programın geneli hakkında olumlu görüşler yer almakta olup uygulamada birtakım zorluklarla karşılaşıldığı ifade edilmiştir. Tüm bunlar dikkate alındığında program değerlendirme çalışmalarının amacına ulaşabilmesi için nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin birbirini destekleyecek şekilde mümkün olduğunca birlikte kullanılması, çalışmalarda birden fazla paydaşın dâhil edilerek sürecin çok yönlü bir şekilde ele alınarak yürütülmesi, sürecin betimlenmesi ve yorumlanması için birden fazla veri toplama aracı ve tekniğinin kullanılması, değerlendirme çalışmalarına sistematik bir çerçeve sağlayacak program değerlendirme modellerinin kullanılması ve değerlendirme sonuçlarına göre programın gözden geçirilmesi ve aksayan yönlerin düzenlenmesi gerektiği söylenebilir.

Yazar Biyografisi

Prof. Dr. Işıl Tanrıseven, Mersin Üniversitesi

Halen Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Programları ve Öğretim Anabilim Dalı'nda profesör olarak görev yapmaktadır. İlköğretimden yükseköğretime eğitim, öğretim yöntem ve teknikleri, program değerlendirme, yaratıcı drama konularında ulusal ve uluslararası akademik çalışmalar yürütmüştür.

Referanslar

Akıncı, M.,& Köse, E. (2021). “ResearchTrendsof Program EvaluationStudiesConductedBetween 2010-2019 in Turkey”, CukurovaUniversityFaculty of EducationJournal, 50 (1), 77-120.https://dergipark.org.tr/en/pub/cuefd/issue/59484/688142

Aktaş, M. C. (2013). “Yeni Matematik Öğretim Programları İle İlgili Araştırmalar İçin 5n-1k: Lisansüstü Tezler”, Millî Eğitim Dergisi, 43(197), 209-227.https://dergipark.org.tr/en/pub/milliegitim/issue/36167/406568

Albayrak, M. (2017). “1990 Ve 2017 İlkokul Matematik Dersi Öğretim Programlarının Değerlendirilmesi”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 685-701.https://dergipark.org.tr/en/pub/kefad/issue/59420/853410

Anıl, D., Özkan, Y.Ö. ve Demir, E. (2015). “PISA-2012 Araştırması Ulusal Nihai Rapor”,Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara.https://avesis.ankara.edu.tr

Aslan, M. ve Sağlam, M. (2015). “Türkiye’de 2005-2014 Yılları Arasında Yapılan Program Değerlendirme Tezlerinin Metodolojik Açıdan İncelenmesi”, Üçüncü Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi Bildiri Özeti Kitabı, Çukurova Üniversitesi,Adana.https://www.researchgate.net/publication/330468039

Bal, A.P. (2008). “Yeni İlköğretim Matematik Öğretim Programının Öğretmen Görüşleri Açısından Değerlendirilmesi”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 53-68.https://dergipark.org.tr/en/pub/cusosbil/issue/4378/60009

Baltacı, A. (2019). “Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır?”, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.https://dergipark.org.tr/en/pub/aeusbed/article/598299

Bellibaş, M. Ş. Ve Gümüş, S. (2018). “Eğitim Yönetiminde Sistematik Derleme Çalışmaları”, (Edt. K. Beycioğlu, N. Özer ve Y. Kondakçı), Eğitim Yönetiminde Araştırma, ss. 507-508,Pegem Akademi,Ankara.https://www.researchgate.net/publication/330912472

Brandon, P.R. (1998). “StakeholderParticipationforthePurpose of HelpingEnsureeValuationvalidity: BridgingtheGapBetweenCollaborativeandNon-collaborativeEvaluations”, AmericanJournal of Evaluation, 19(3), 325-337.https://www.researchgate.net/publication/228707430

Creswell, J.W. (2012). QualitativeInquiryandResearchDesign: ChoosingAmongFiveTraditions,Sage Publications, ThousandOaks, CA.

Demirel, Ö. (1999). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme, Pegem Akademi Yayıncılık,Ankara.

Deveci, Ö.,& Aykaç, N. (2020). “Türkiye Cumhuriyeti’nde Uygulanan İlkokul Matematik Dersi Öğretim Programlarının İncelenmesi”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 1512-1532.https://dergipark.org.tr/tr/pub/aibuefd/issue/56791/547848

Dibek, M.İ.,& Toptaş, B. (2023). “Bütün Parçaların Toplamından Daha Fazladır: Eğitim Bilimlerinde Sistematik Derleme Nasıl Yazılır?”, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 538-550.https://dergipark.org.tr/tr/pub/erziefd/issue/79570/1176257

Erden, M. (1998). Eğitimde Program Değerlendirme (5.Baskı), Pegem Yayıncılık, Ankara.

Gökmenoğlu, T. (2014). “Geniş Açı: Modeller ve Yaklaşımlar Açısından Türkiye’de Program Değerlendirme Çalışmaları”,Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 4(7), 55-70.https://www.researchgate.net/publication/271394842

Gözütok, D. (2001). “Program Değerlendirme”. (Ed. Mehmet Gültekin). Öğretimde Planlama Ve Değerlendirme. (175-190). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları

İlhan, A.,& Aslaner, R. (2019). “2005’ten 2018’e Ortaokul Matematik Dersi Öğretim Programlarının Değerlendirilmesi”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46(46), 394-415.https://dergipark.org.tr/tr/pub/pauefd/issue/45342/452646

Kablan, Z. (2011). “İlköğretim Matematik Öğretim Programının Değerlendirilmesine Yönelik Araştırmaların Analizi”, İlköğretim Online, 10(3), 1160-1177.https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilkonline/issue/8591/106802

Karaçam Z. (2013). “Sistematik Derleme Metodolojisi: Sistematik Derleme Hazırlamak İçin Bir Rehber”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(1), 26-33.https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuhfed/issue/46815/587078

Karasar, N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (28. Basım), Nobel Akademi Yayıncılık, Ankara.

Koç, E. S. (2016). “Türkiye’de İlköğretim Programlarının Değerlendirilmesine Yönelik Yapılan Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi (2005-2014)”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 16 (1), 198-216.https://dergipark.org.tr/en/pub/aibuefd/article/305153

Krippendorff, K. (2019). Content Analysis: An IntroductiontoitsMethodology (4th ed.). Sage, USA.

Kurt, A.,& Erdoğan, M. (2015). “Program Değerlendirme Araştırmalarının İçerik Analizi Ve Eğilimleri; 2004-2013 Yılları Arası”. Eğitim ve Bilim, 40(178).https://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/4167

Milli Eğitim Bakanlığı (2005). İlköğretim Matematik Dersi Öğretim Programı ve Kılavuzu. MEB. Yayınları, Ankara.

Milli Eğitim Bakanlığı (2015). İlköğretim Matematik Dersi (1, 2, 3 Ve 4. Sınıflar) Öğretim Programı. MEB, Ankara.

Ozan, C. & Köse, E. (2014). “Eğitim Programları ve Öğretim Alanındaki Araştırma Eğilimleri”, Sakarya UniversityJournal of Education, 4(1), 116-136.https://dergipark.org.tr/tr/pub/suje/issue/20635/220033

Özdemir, S. M. (2009). “Eğitimde Program Değerlendirme ve Türkiye’de Eğitim Programlarını Değerlendirme Çalışmalarının İncelenmesi”, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 126-149.https://dergipark.org.tr/tr/pub/yyuefd/issue/13712/166017

Memnun, D. (2013). “Cumhuriyet Dönemi İlköğretim Matematik Programlarının Değişimi ve Gelişimine Genel Bir Bakış”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(25), 71-91. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maeuefd/issue/19398/206017

Singer, E. N. (2018). “İlkokul Matematik Öğretim Programının CIPP Modeline Göre Değerlendirilmesi”, Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.https://tez.yok.gov.tr

Taş, U.E., Arıcı, Ö., Ozarkan, H.B., & Özgürlük, B. (2016). “Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı-PISA 2015 Ulusal Raporu”, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara, 2016.

Yapıcıoğlu, K. D., Kara, A. D., & Sever, D. (2016). “Türkiye’de Program Değerlendirme Çalışmalarında Eğilimler ve Sorunlar: Alan Uzmanlarının Gözüyle”,Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 6(12).

Yıldırım, A. Ve Şimşek, H. (2018). QualitativeResearchMethods in theSocialSciences. (11th Edition). Ankara: Seçkin

Ek 1. Sistematik Derlemeye Dâhil Edilen Çalışmalar

Aksu, H.H. (2008). “Öğretmenlerin Yeni İlköğretim Matematik Programına İlişkin Görüşleri”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-10.https://dergipark.org.tr/tr/pub/aibuefd/issue/1492/18034

Altındağ, A.,& Korkmaz, H. (2019). “Ortaokul 5. Sınıf Matematik Dersi Öğretim Programının Stake’in Uygunluk-Olasılık Modeline Göre Değerlendirilmesi”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 17(2), 463-501.https://dergipark.org.tr/tr/pub/tebd/issue/50950/648965

Avcu, T. (2009). “Yedinci Sınıf Matematik Dersi Öğretim Programının Öğretmen Görüşlerine Dayalı Olarak Değerlendirilmesi”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.https://tez.yok.gov.tr

Bal, A.P.,&Artut, P.D. (2013). “İlköğretim Matematik Öğretim Programının Değerlendirilmesi”, Eğitim Ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 164-171.

Bekdemir, M.,Okur, M., & Kasar, N. (2014). “2005-İlköğretim Matematik Öğretim Programının Uygulanabilirliğine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi”, Erzincan UniversityJournal of ScienceandTechnology, 4(1), 1-22.https://dergipark.org.tr/tr/pub/erzifbed/issue/6022/80656

Berkant, H. G.,& İncecik, A. (2018). “Ortaokul Matematik Dersi Beşinci Sınıf Öğretim Programının Öğretmenlerin Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi”, International Journal of EducationTechnologyandScientificResearches, 3(6), 99-125.https://dergipark.org.tr/en/pub/ijetsar/issue/40311/434240

Budak, M. 2011. “İlköğretim Matematik Dersi 6-8. Sınıflar Öğretim Programına İlişkin Öğretmen Görüşleri” ,Master'sthesis, Erzincan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzincan.https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp

Bulut, İ.,& Kutluca, T. (2015). “An Assessment of theEffectıveness of 6th Grade MathematıcsCurrıculum in Practıce”, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (26), 1-26.https://acikerisim.dicle.edu.tr/xmlui/handle/11468/6014?locale-attribute=en

Demir, M.,& Çelik, A. (2022). “7. Sınıf Matematik Dersi Öğretim Programının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 93-110. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ksued/issue/70839/1019790

Duru,A.,& Korkmaz, H. (2010). “Öğretmenlerin Yeni Matematik Programı Hakkındaki Görüşleri ve Program Değişim Sürecinde Karşılaşılan Zorluklar”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(38), 67-81.https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/7798/102148

Eski, C. (2017). “Ortaokul Matematik Dersi Öğretim Programına İlişkin Öğretmen ve Uzman Görüşlerinin Değerlendirilmesi”, Master'sThesis, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.https://tez.yok.gov.tr

Eski, C.,&Hotaman, D. (2023). “8. Sınıf Matematik Öğretim Programına Yönelik Matematik Öğretmenlerinin Görüşleri”. EuroasıaJournal of SocıalScıences&Humanıtıes, 10(32), 85-112.https://euroasiajournal.com/index.php/eurssh/article/view/377

Gelen, İ.,& Alış, E. (2018). “Ortaokul Matematik ve Fen Bilimleri Öğretim Programının Boyutlarının Değerlendirilmesinde Paydaşların Görüşleri”, Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 28-42.https://dergipark.org.tr/en/pub/jier/issue/42063/482147

Gökalp, M.,&Köksaldi, G. (2019). “Ortaokul 5. Sınıf Matematik Programının Öğretmenlerin Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi”, Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(16), 218-241.https://dergipark.org.tr/en/pub/ejedus/issue/51353/645805

İzci, E.,& Göktaş, Ö. (2014). “Matematik Öğretmenlerinin 5. Sınıf Matematik Dersi Öğretim Programına İlişkin Görüşleri”. DumlupinarUniversityJournal of SocialScience/Dumlupinar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (41).https://dergipark.org.tr/en/pub/dpusbe/issue/4783/65973

Poyraz, G.(2019). “5. Sınıf Matematik Programının Çoklu Verilere Göre İncelenmesi (Afyonkarahisar İl Örneklemi)”, Master'sThesis, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.https://tez.yok.gov.tr

Şen, E. Ö.,& Ünal, D. P. (2021). “Matematik Dersi Öğretim Programının Eisner Eğitsel Eleştiri Modeline Göre Değerlendirilmesi”, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 605-632.https://dergipark.org.tr/en/pub/yyuefd/issue/64416/1029100

Uşun, S.,& Karagöz, E. (2009). “İlköğretim II. Kademe Matematik Dersi Öğretim Programının Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22), 101-116.https://dergipark.org.tr/en/pub/musbed/issue/23527/250649

Yazıcı, E. (2009). “İlköğretim Matematik Dersi 6.Sınıf Öğretim Programı’nın Değerlendirilmesi Üzerine Bir Çalışma”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.https://tez.yok.gov.tr

İndir

Yayınlanmış

2024-08-25

Nasıl Atıf Yapılır

Yavuzkan, H., & Tanrıseven, I. (2024). 2005-2023 Yılları Arasında Türkiye’de Yapılan Matematik Dersi Öğretim Programı Değerlendirme Çalışmalarının Analizi: Sistematik Derleme. Atlas Journal, 10(54), 62–77. https://doi.org/10.5281/zenodo.12521245

Sayı

Bölüm

Makaleler