Eski Yunan Mitoslarına İntiharlarıyla Konu Olan Kadın Kahramanlar

Özet

Antik Çağ’dan günümüze kalan tarihî, edebî ve felsefî metinler, Eski Yunan halkının intihara bakışına dair önemli veriler sunar. Buna göre Eski Yunanlılar, intiharı, Bireyin, kendisini öldürmeye iten sebepleri ve şartları göz önünde bulundurarak, onurlu ya da alçakça bir davranış olarak nitelendirirdi. Genel olarak intihar, toplumsal baskının bir sonucu idi. Kişinin, onurunu korumak için yahut toplumun bütününün ya da belli bir bölümünün iyiliğini gözeterek kendini öldürmesi, onurlu bir davranış olarak kabul edilirdi.  Öte yandan intiharı sert bir dille kınayanlar da vardı. Bunlar arasında ilk akla gelenler Pythagorasçılar’dır.

İntihar, Eski Yunan mitoslarında da karşımıza çıkan bir kavramdır. Söylencelere, intiharlarıyla konu olan kahramanları kendi canlarını almaya iten, yaşanmış ya da yaşanması muhtemel olaylardır. Öte yandan bu hikâyelerde, kadınları intihara sürükleyen sebepler –kısmen- erkeklerinkinden farklıdır. Bunlar olanaksız yahut karşılıksız aşk, bir yakının -en çok da erkek- ölümü ile utanç ve aşağılanma korkusudur. Bunun yanı sıra intiharlarıyla anılan kadınların sayısı erkeklerden fazladır. Bu kadınların çoğu kendini asmıştır. Kimi, yüksek bir tepeden ya da ateşe atlayarak intihar etmiştir. Diğerleri ise ya kendilerine bıçak veya kılıç saplamışlar ya da boğulmuşlardır. Zehir içerek can verenler de vardır.  Ne şekilde intihar ettiği bilinmeyen kahramanlar da bulunur.

Bizim bu çalışmadaki gayemiz, Eski Yunan mitoslarına intiharlarıyla konu olan kadın kahramanları –Byblis, İokaste, Phaidra, Oinone, Laodameia, Deianeira, Alkestis, Aspalis, Antikleia ve Anteia (Stheneboia) gibi- seçtiğimiz örnekler ışığında tanıtmaktır. Bu kadınların bir bölümünü intihara sürükleyen, geçmişte yaşadıkları olaylardır. Bir grup kadın ise olası bir yıkımı engellemek yahut geleceği değiştirmek adına kendi canlarına kıyanlardır.