Kur’an’da Yasalı Tarih Perspektifi ve Tarih Bilinci
Özet Görüntüleme: 144
/ 
PDF İndirme: 54
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.8363006Anahtar Kelimeler:
Kur'an, Tefsir, Tarih, Perspektif, KıssaÖzet
Bu çalışmada Kur’an’da yasalı tarih perspektifi ve insanlara verilmek istenen tarih bilinci ele alınmaktadır. Kur’an’da tarih konulu akademik çalışmalar olsa da çalışmamızın daha öncekilerden farkı, beşeri tarih perspektifleri ile ilahi tarih perspektifi arasındaki farkı ortaya koymaya çalışması, yasalı tarihe ve tarih bilinci hususuna odaklanmasıdır. Kur’an’ın yaklaşık üçte biri kıssalardan oluşmakta ve önemli tarihi olaylardan bahsedilmektedir. Kur’an kıssalarını akademik bakış açısıyla okuyanlar, ondaki tarih bilgisini eksik, belirsiz ve düzensiz görebilmektedirler. Oysa Kur’an’ın amacı tarih bilgisi vermek değildir. Kur’an kıssaları ve tarihle ilgili kelime ve terkipler incelendiğinde, sembol isimler dışında şahıs isimlerine pek yer verilmediği, belli zaman dilimlerinin zikredilmediği, tarihî bilgi aktarımından ziyade geçmişte yaşanan ibretli olaylardan kesitler sunulduğu, olayların ilahî yasaya göre cerayan ettiği ve insanlara ders verme amacı taşıdığı görülmektedir. Çalışmanın kapsamı; Batılı tarih perspektiflerinin özeti, Kur’an kıssaları, yasalı tarihe temas eden müdavele yasası, tarih bilincine işaret eden eyyâmullah ve sünnetullah terkiplerinden oluşmaktadır. Bu çalışmada analitik bir yöntem kullanılmış, Kur’an’da konuyla alakalı kelime ve kavramların lügavi analizleri yapılmış, konuyla ilgili ayetler tefsir kaynaklarından istifade edilerek sosyolojik bir bakış açısıyla yorumlanmıştır. Yaptığımız incelemede, Kur’an kıssalarının kendi tarih perspektifine göre okunması halinde daha doğru anlaşılacağı ve verilmek istenen mesajın da daha doğru anlaşılacağı kanaatine varılmıştır.
Referanslar
Âsım Efendi. (2013). Kâmûsu’l-muhît tercümesi. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları.
Ateş, S. (t.y.). Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat.
Boz, H. (2017). Kur’an ve Tevrat’ta Hz. Yusuf. Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi 4/14, 293-318.
Cevad, A.(2001). el-Mufassal fî târihi’l-arabi kable’l-İslam. Beyrut: Dâru’s-sâkî.
Demir, Ş. (2014). Sayı Editöründen. İslâmî İlimler Dergisi 9/1, 5-10.
Esed, M. (1996). Kur’an Mesajı Meal-Tefsir. Çev. Cahit Koytak-Ahmet Ertürk. İstanbul: İşaret Yayınları.
Ezherî, M. (1967).Tehzîbu’l-lüğa. Kahire: Dâru’l-kutubi’l-Arabi.
Ferâhidî, H. (t.y.) Kitâbu’l-aʻyn. B.y.: Dâru mektebetu hilâl.
Halil, İ. (t.y.). İslam’ın Tarih Yorumu. Çev. Ahmet Ağırakça. İstanbul: Risale Yayınları.
Halkın, L. (2014). Tarih Tenkidinin Unsurları. çev. Bahaddin Yediyıldız. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Isfehânî, R. (1986). el-Müfredât. İstanbul: Dâru Kahraman.
İbn Fâris, A. (1979). Mu’cemu Mekâyisi’l-lüğa. B.y.: Dâru’l-fikr.
İbn Haldûn, V. (2021). Mukaddime. çev. Cemal Aydın. İstanbul: Timaş Yayınları.
İbn Kesir, İ. (1999). Tefsîru’l-Kur’ani’l-Azîm. B.y.: Dâru tayyibeti li’n-neşr.
İbn Manzûr, C. (1993). Lisânu’l-arab. Beyrut: Dâru Sâdır.
Kara, M. (2014). Kur’an Kıssalarında Konu ve Kapsam Merkezli Bir Analiz. İslâmî İlimler Dergisi 9/1,69-102.
Karadaş, C. (2017). Anahatlarıyla Ehl-i Sünnet Akâidi. Ankara: Otto Yayınları.
Karaman, F. (2023). Sosyolojik Tarih. Ankara: Fecr Yayınları.
Kelpetin, M. (2022), Tarih Kaynağı Olarak Kur’an Kıssaları: Sebe Melikesi Örneği. İslam Medeniyeti 8/49, 68-76.
Korkmazgöz, R. (2012) “Dinamik Tarih Algısının Kur’anî İfadesi: Eyyâmullah“. Kelam Araştırmaları 10/2, 155-174.
Kur’an-ı Kerim.
Kurtubî, A. (1964). el-Câmiʹ li ahkâmi’l-Kur’an. 20 cilt. Kahire: Dâru’l-kutubi’l-Mısrıyye.
Kutub, S. (1991). Fî Zılâli’l-Kur’an. Beyrut: Dâru’ş-şurûk.
Maturidî, M. (2006). Te’vîlâtu’l-Kur’an. İstanbul: Dâru’l-Mizan.
Mâverdî, A.(t.y.). en-Nüket ve’l-ʻuyûn. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-ilmiyye.
Mukâtil S. (2002). Tefsiru Mukâtil b. Süleyman. Beyrut: Müessesetu’t-târihi’l-arabî.
Mustafavî, H. (1973). et-Tahkik fi kelimâti’l-Kur’ani’l-Kerim. Tahran: y.y.
Okuyan, M. (2015). Çok Anlamlılık Bağlamında Kur’an Sözlüğü. İstanbul: Düşün yayıncılık,
Özkan, M. (2010). Kur’an Kıssalarının İslam Tarihi Öğretimi Açısından Referans Olabilirliği Üzerine. Marife 10/3. 91-113. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344218.
Özkan, M. (2010). Tarihin Öznesinin Tespitinde Kur’an’ın Tarih İlmine Katkısı/Kaynaklığı Üzerine Bedir Savaşı Örneği. İstem 8/16, 19-33.
Özlem, D. (1998). Tarih Felsefesi. İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.
Özsoy, Ö. (1994). Sünnetullah. Ankara: Fecr Yayınevi.
Özsoy, Ö. ve Güler, İ. (1996). Konularına Göre Kur’an. Ankara: Fecr Yayınevi.
Râzî, F. (1999). Mefâtihu’l-ḡayb. 23 cilt. Beyrut: Dâru ihyai’t-türasi’l-arabi.
Râzî, Z. (1999) Muhtâru’s-sıhâh. Beyrut: el-Mektebetu’l-asrıyye.
Sahib, İ. (1994). el-Muhîd fi’l-lüğa. Beyrut: Alemu’l-kutub.
Serinsu, A. N. (1996). Tarihsellik ve Esbab-ı Nüzül. İstanbul: Şule Yayınevi.
Sıddıkî, M. (t.y.). Kur’an’da Tarih Kavramı. İstanbul: Pınar Yayınları.
Şengül, İ. (1994). Kur’an Mesajını Ulaştırmada Kıssaların Önemi. I. Kur’an Sempozyumu. 133-140. Ankara: Bilgi Vakfı.
Şengül, İ. (1995). Kur’an Kıssaları Üzerine. İzmir: Işık Yayınları.
Şimşek, S. (1998). Kur’an Kıssalarına Giriş. İstanbul: Yöneliş Yayınları.
Taberî, M. (2000). Câmiu’l-beyân fî te’vîli’l-Kur’an. 24 cilt. thk. Ahmet Muhammed Şakir. B.y.: Müessesetu’r-risâle.
Tekeli, İ. (1998). Tarih Bilinci ve Gençlik. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Togan, Z. V. (2019). Tarihte Usul. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Tosh, J. (1997). Tarihin Peşinde. çev. Özden Arıkan. İstanbul: Türk Tarih Vakfı Yayınları.
Uçar, Ş. (1997). Tarih Felsefesinin Meseleleri. İstanbul: Nehir Yayınları.
Yıldız, M. (2010). İbn Haldûn’un Tarihselci Devlet Kuramı. FLSF (Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi) 10, 25-55.
Yılmaz, T. (2022). Asr-ı Saadette Kadın Sahabiler ve İslam Hukukuna Katkıları. Ankara: Sonçağ Yayınları.
Zebidî, M. (b.y.). Tâcü’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs. B.y.: Dâru’l-hidâye.
Zemahşerî, M. (1998). Esâsu’l-belağa. thk. Muhammed Bâsil. Beyrut: Dâru’l-kutubi’l-ilmiyye.
İndir
Yayınlanmış
Sürüm
- 2023-10-03 (2)
- 2023-09-26 (1)
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Atlas Journal
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
