GLOBAL BOYUTTA YAŞANAN RESESYONDA COVİD-19 ETKİSİ: HİSTEREZİS SENARYOSU

Özet

Global boyutta uygulanan makroekonomik politika desteklerine rağmen, Covid-19 salgını dünya genelinde ekonomik faaliyetlerin çökmesine neden olmuştur. Emtia ve petrol fiyatlarının düşmesi, finansal koşulların sıkılaşması, üretim düşüşleri, istihdamda azalma ve kişi başına gelir düşüşleri, global resesyonun boyutlarını gözler önüne sermektedir. Global ekonominin hemen hemen tüm göstergelerinde, son 60 yılın en keskin daralmasına neden olması beklenmektedir. Bunun nedeni önceki global resesyonlarda hizmetlerle ilgili faaliyetlerin nispeten daha esneklik göstermesiydi. Oysa Covid-19 şoku hizmetlerle ilgili faaliyetlerde ani bir durmaya yol açmıştır. Hizmetler sektöründe meydana gelen zayıflama ile beraber global ticarette ve petrol tüketiminde, sanayi üretiminde ve perakende satışlarda rekor düşüşler yaşanmıştır. Mevcut işsizlik oranının ise 1965 yılından bu yana en yüksek seviyeye çıkacağı tahmin edilmektedir. Ülkelerin GSYİH’sinde meydana gelen daralma salgına karşı alınan önlemlerle tetiklenmiş ve uzun dönemde onarılması güç ve derin yaralar açmıştır. Muhtemelen süreç histerezise evrilecektir. Global ekonomik toparlanma ivme kazansa bile, üretimin salgın öncesi beklenen seviyeye dönmesini ummak son derece yanlış olacaktır. Bu çalışma, salgın sonucu yaşanan arz şoklarının, global düzeyde ülke gruplarını nasıl etkilediği ile ilgilenmektedir. Covid-19 salgın sürecinin ekonomik etkilerinin, Dünya Bankası (WBG) ve Uluslararası Para Fonu (IMF)’den elde edilen verilerle bir durum tespiti yapılmaya çalışılmıştır.