AVRASYA LOJİSTİK MERKEZİ OLARAK TÜRKİYE LOJİSTİK YETKİNLİKLERİNİN LOJİSTİK PERFORMANS İNDEKSİ’NE GÖRE KARŞILAŞTIRMALI İRDELENMESİ

Özet

Lojistik hem dünya hem de tüm ülkeler için son derece önemli ve stratejik bir sektördür ve ülkeler için öncül uluslararası rekabet alanlarından birisi olmuştur. Dünya Bankası tarafından yapılan Lojistik Performans İndeksi (LPI) ise bu önemli rekabet alanı için önemli bir kıyaslama, lojistik yetkinlikleri ve performansları ölçme ve derecelendirme ölçütü haline gelmiştir. Türkiye’nin, özellikle sahip olduğu eşsiz ve rakipsiz ulaştırma ve lojistik potansiyellerle, yüksek düzeyde ekonomik ve stratejik avantajlarının ortaya konulabilmesi araştırmanın amacıdır. Yüksek lojistik performans, tüm ülkeler gibi Türkiye için de ekonomik ve stratejik bakımdan gerekli ve önemli görülmektedir. Türkiye’nin Avrasya bölgesi içindeki lojistik performansının irdelendiği bu araştırmada, Avrupa ve Asya kıtalarını bağlayabilecek, dolayısıyla Avrasya bölgesinin lojistik merkezi olabilme konusundaki lojistik yetkinlikleri ve potansiyellerinin araştırılması bu çalışmanın önemini oluşturmaktadır. İkincil tür verilerden yararlanılarak yapılan, kantitatif nitelikteki bu araştırmada; Dünya Bankası tarafından oluşturulan, iki yılda bir ilan edilen ve toplam 6 dönemden oluşan Lojistik Performans İndeks verileri temel alınarak ölçüt olarak kullanılmıştır. Söz konusu İndeks, ülkelerin lojistik kalite ve yetkinliklerini ölçmek, birbirleri ile kıyaslamak ve derecelendirmek bakımından en etkin, en güvenilir ve başat bir İndekstir. Çalışmada, Birleşmiş Milletler kuruluşu olan Dünya Bankası tarafından kamuya açıklanan resmi veriler kullanıldığından; geçerlilik, güvenirlik ve etik açıdan son derece üst düzey yeterlik söz konusudur. Araştırma sonucunda, Türkiye lojistik yetkinliklerinin, Avrupa bölgesi ortalamasının gerisinde olmasına rağmen Asya, Avrasya ve Dünya lojistik yetkinlikleri ortalamasının üzerinde olduğu gözlemlenmiştir. Ancak Türkiye lojistik performansının 2012 döneminden itibaren düşüş eğiliminde olduğu, en son LPI döneminde (2018) neredeyse 2007 LPI seviyesine gerilediği görülmüştür. Buna rağmen Türkiye’nin sahip olduğu ulaştırma ve lojistik potansiyellerini değerlendirmesi ile beraber Avrasya bölgesinde en önemli lojistik merkez olabileceği düşünülmektedir. Bu amaçla, Türkiye’nin özellikle ana taşıma türleri olan su ve demir yolu altyapısı ile küresel düzeyde entegre lojistik merkezleri oluşturmasının gerekli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.