GELENEKSEL KONUTLARDA KADININ KONUTU KENDİLEME DAVRANIŞI: GİRESUN ZEYTİNLİK MAHALLESİ ÖRNEĞİ

Özet

Mekanlar ve kullanıcıları karşılıklı bir etkileşim içerisindedir. Mekan, sahip olduğu olanak ve kısıtlılıklarla kullanıcısının davranış biçimi ve duygu durumunu etkilerken, kullanıcılar da kültürleri ve sahip olduğu kişilik özellikleri doğrultusunda mekanları etkilemektedir. Bu etkileşimin doğru bir biçimde kurulmasının sonucunda kişi mekanı kendileme imkanı bulur. Kendilemenin, yani biçim verme yoluyla kişiselleştirmenin etkisinin en açıkça görüldüğü mekanlar, sahibi olunan konutlardır, çünkü gönüllü olarak sahip olunan şeyler kabul görür, benimsenir ve kişileştirilir. Evde geçirilen zaman, ev ile kurulan fiziksel ve duygusal ilişki bakımından kadınlar erkeklerden çok daha farklı bir noktadadır. Belli bir kültür içerisinde dahi her farklı deneyimden geçmiş farklı bir kadının evinin kendine özgü davranış kalıpları vardır. Kadınlar, konutu kimlik ve kişilik özelliklerini yansıtacak biçimde dönüştürür, bunun gerçekleşmediği durumlarda da yaşanılan mekana ilişkin uyum süreci sağlıksızlaşır ve mekanla ilgili hissedilen doyum azalır. Bu çalışmada kadının konutu kendileme davranışı, kentsel sit alanı olan Giresun Zeytinlik Mahallesi’nde, sahipleri tarafından aktif olarak kullanılan altı konut üzerinden incelenmiştir. Orijinal ve mevcut planlar karşılaştırılarak, yapılan değişiklikler ve değişen davranış biçimleri tespit edilmiş, kullanıcı kadınlara uygulanan anket çalışması ve yapılan gözlemlerle konutu kendileme ölçütleri araştırılmıştır. Günümüzden çok farklı şartlar altında ve farklı gereksinimler neticesinde oluşturulmuş bu konutlarda bugün yaşayan kadınların, istedikleri değişiklikleri en fazla gerçekleştirebilenlerin mekânsal doyuma en fazla ulaşanlar olduğu görülmüştür.