OSMANLI KONUTUNA ORGANİZASYONEL DETERMİNİSTİK YAKLAŞIM

Özet

Bu çalışma üç ayaklı bir yorum seti içermektedir. İlk ayakta Osmanlı konutunu açıklama iddiasındaki iki ana yaklaşım özetlenmiş ve bu çalışmanın söz konusu yaklaşımlar içindeki tavrı ve duruşu belirlenmiştir. Buna ek olarak, 17. yüzyıl Osmanlı-Anadolu kentinde konutun, örgütsel determinizm olarak da nitelenebilecek bir yaklaşım içinde yorumlandığı belirtilmiştir. İkinci ayak bu örgütsel deterministik yaklaşımın merkez-çevre ilişkileri içinde açıklayabildiği bir mekanizmanın Osmanlı konutunu taşraya homojenize ettiğini anlatmaktadır. Bu görüş mevcut olmakla birlikte daha çok Orta Sofalı Konut Tipini açıklamak için kullanılmaktadır. Bu çalışmada ise, bir konut modeli olarak Açık Sofalı Konut Tipinin, 15. yüzyılın ortalarından başlayan homojenizasyon sürecinin ilk durağı olduğu düşünülmektedir. Açık Sofalı Konut Tipini yerel-bölgesel bir geleneğe bağlayan yaklaşımın da bu çalışmanın dayandığı tarih anlayışının üst eleştirisi yoluyla aşılmış olduğu düşünülebilir. Her dönem kendisine aittir. Yorum setinin üçüncü ve son ayağında ise böyle bir homojenizasyon süreci ve örgütsel strüktürün içinde beliren 17. yüzyıl Osmanlı Anadolu Kenti Açık Sofalı Konutunun yerelliğine duyulan yerleşik inanca bir soru yöneltilmektedir. Bu konutun yerel olduğu kadar yerel olmadığının da farkında olunmalıdır.