ABD’NİN AFGANİSTAN MÜDAHALESİNİN YASALLIK SORUNU

Özet

BM kurulmadan önce, tüm ulus devletler kendi çıkarları doğrultusunda her fırsatta ölçüsüz güç kullanmaktaydı. Bu durumun en önemli sebebi, onların kuvvet kullanımı sınırlandıracak herhangi bir yasanın olmamasıydı. Dolaysıyla, meşru müdafaa hakkını düzenleyen, bu kavramdan açıkça bahs eden ve devletlerin güç kullanımını sınırlandıran ilk ve tek antlaşma BM antlaşmasıdır. Bir devletlin hangi şartlar altlında meşru müdafaa hakkına başvurabileceği işbu antlaşmanın 51. Maddesinde açıkça beyan edilmiştir. BM antlaşmasına göre, meşru müdafaanın tek istisnası silahlı saldırıdır. Aynı zamanda yapılageliş kurallarına göre, Aciliyet, gereklilik ve orantılık ilkelerinin da sağlanması gerek. Meşru müdafaa hakkı, her devletin kendini savunmakla sınırlı olup, ölçüsüz kullanılabilecek bir hak değildir. Son zamanlarda bazı devletler “önleyici meşru müdafaa” sayesinde saldırganlık fiillerine meşruiyet kazandırmak çabasındadır. Fakat bu durum uluslararası hukuk açısından herhangi bir geçerliliği yoktur. ABD’nin 2001 Afganistan müdahalesi de “önleyici meşru müdafaa” ilkesine dayanılarak hayata geçirilmiştir. İşte bu yüzden bu müdahalenin geçerliliği tartışılmaktadır. Bu araştırmanın amacı ABD’nin 2001 Afganistan müdahalesinin Uluslararası hukuk açısından geçerli olup olmadığı sorusuna cevap bulmaktır.