MEMLEKETİMDEN İNSAN MANZARALARI’NIN KARNAVAL VE KRONOTOP KAVRAMLARINA GÖRE ÇÖZÜMLEME ÇALIŞMASI

Özet

Nazım Hikmet Ran, Türk edebiyatı için şüphesiz eşi olmayan bir sana-tçıdır. Türk şiirinde biçimin kökten değişmesine önderlik etmiştir. Ge-lenekselden uzaklaşmayan Nazım, yer yer şiir biçimini serbestleştirmiş ve modern şiir teknikleri kullanmıştır. Bu çalışmada ele alınacak olan Memleketimden İnsan Manzaraları ise, hem içerik hem de biçim açısından, bilinen kalıpların dışında yazılmış bir metindir. Yapıtın yazımı uzun yıllar sürmüş ve Türkiye’de ancak 1960’larda basıla-bilmiştir. İçerik olarak, kendinden önceki metinlerden farklı ve zengindir. Yapıta üç yüzden fazla karakter girer ve çıkar. Tek bir kahramanı da yoktur. Biçim olarak ise şiir, roman, öykü, senaryo, oyun, destan türleri ve yöntemlerinden unsurlar barındırır bünyesinde ancak Memleketimden İnsan Manzaraları, bu türlerin tamamen hiç biri de değildir. Bu çok çeşitli yapısı ile metin, Rus filolog ve felsefeci Mikhail Mikhailovich Bakhtin tarafından ortaya atılan karnaval kavramını anımsatmaktadır. Tek sesli oluşumlara karşı çıkan ve çeşitliliği savunan karnaval kavramı ile birlikte, bu çalışmada, Bakhtin’in diğer bir kavramı olan kronotop kullanılacaktır. Yapıtı karnaval ve kronotop kavramları ışığında değerlendirilip, metinden bu kavramları destekleyen unsurlar örneklendirilecektir. Türkçe metnin ardından, Memleketimden İnsan Manzaraları’nın en kapsamlı ve bütüncül çevirisi olarak Randy Blasing ve Mutlu Konuk tarafından İngilizce’ye kazandırılan ve 2002’de yayımlanan Human Landscapes from my Country’ye bakılacaktır. Çeviride, karnaval ve kronotop unsurlarının nasıl aktarıldığı irdelenecektir. Tüm bulgular, betimleyici yöntem ile açıklanmaya çalışılacaktır