OSMANLI MEDRESELERİNDE BOZULMA VE ISLAHAT

Özet

Medrese eğitim teşkilatı devletin diğer teşkilatları gibi 16. yüzyılda gerilemeye başlamıştır. Osmanlı medreselerinin başlıca problemleri olarak; mollazade denilen ulema ailesi çocuklarının imtiyaz tanınarak ilmiye makamlarına getirilmesi, özellikle tayin edilmeyi bekleyenlerin isimlerinin yazıldığı defterleri (ruznamçe) tutanların ve hâkimlik yapan kadıların rüşvet yemesi, akli derslere medrese eğitim müfredatında ilk döneme göre daha az yer verilmesi, istihdam alanına göre öğrenci sayısının/ iş taleplerinin artması sayılabilir. Tüm bu sorunlar medresede ilmi performansın ve verimin azalmasına yol açmış ve sonuçta da eğitimde gerilemeye sebep olmuştur. Bu gerileme ve bozulmalar sürekli şikâyet konusu olmuşsa da uzun zaman giderilememiş ve medrese sisteminde ıslahat yapılamamıştır. Bazı önemli kişiler tarafından medrese eğitim sistemi için çözüm önerileri yapılmışsa da bunlar yerine getirilememiştir. İkinci meşrutiyet döneminde Şeyhülislam Musa Kazım Efendi ve Şeyhülislam Hayri efendiler tarafından uzun süredir beklenen medrese ıslahatı geçirilmiştir. İstanbul’daki medreselerin bir çatı altında toplanması ve ders müfredatına müspet ilimlerin konmasıyla yenilikler gerçekleştirilmiştir. Medreselerden beklenen sonuçlar henüz alınmaya başlamışken 1924 yılındaki kapatılma kararıyla medreseler tüm Türkiye çapında kapatılmıştır