AKSU VE GÜLTEPE KÖYÜ ÖRNEKLERİ ÜZERİNDEN SÜRMENE KIRSALINDAKİ KONUT TİPLERİNE YÖNELİK BİR İRDELEME

Özet

Doğu Karadeniz kırsalı iklimi, bitki örtüsü, topoğrafik ve kültürel yapısı sebebiyle özgün özelliklere sahiptir. Doğu Karadeniz kırsalı içerisinde yer alan Sürmene kırsalı da topoğrafik yapısı sebebiyle dağınık bir yerleşim düzeni göstermektedir. Bu dağınık yerleşimi oluşturan konutlar ise topoğrafyanın yanında iklim, manzara, güneş, rüzgâr, malzeme, yapım tekniği gibi parametreler nedeniyle benzerlikler ya da farklılıklar ortaya çıkarmaktadır. Çalışma kapsamında Doğu Karadeniz kırsal mimarisinin özgün örneklerinin yer aldığı Sürmene Aksu ve Gültepe köyleri irdelenmiştir. İki köy örneğinde de belirlenen güzergâh ile köylerin yerleşim düzeni incelenmiş, mümkün olan konut örneklerinde yerinde incelemeler ile birlikte sahipleri ile sözlü çalışmalar yapılmış ve plan düzleminde eskiz çalışmaları gerçekleştirilerek plan tipleri tespit edilmiştir. Konut örneklerinin mevcut hali üzerinden orijinal durum-müdahale edilmiş durum tartışmaları yapılmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda ise köylere ait konut örnekleri başta olmak üzere diğer yapı türlerinin de yer aldığı kimlik kartları oluşturulmuştur. Sonuç olarak bu çalışma ile daha önce farklı çalışmalara da konu olmuş olan Sürmene kırsalı Aksu ve Gültepe köyleri özelinde, kullanıcıların da katılımını sağlayarak kırsal mimarinin özgün örneklerine dikkat çekilmiştir. Kullanıcılar tarafından bir müdahale olup olmadığı tespit edilerek bölgenin kültürel ve fiziksel mirasının korunabilmesi adına yönlendirmeler yapılmıştır. Bu çalışma sonucunda sadece kullanıcılar ile sınırlı kalmayıp, yerel yöneticilerin desteği ile birlikte yerel halkın istek ve ihtiyaçlarına yönelik, kırsal mimarinin karakteristiğine uygun yeni çalışmalar ve girişimlerin ortaya çıkarılması amaçlanmaktadır.