YABANCI DİL OLARAK TÜRK DİLİNİ ÖĞRETMEK ÜZERE YAZILAN TARİHİ YAPITLARDA KELİME ÖĞRETİM YÖNTEMİ

Özet

Bu araştırmada, Türk dilini öğretmek üzere hazırlanmış olan tarihi kaynaklarda yabancı dil olarak Türkçe kelime öğretim yöntemleri saptanmaya çalışılmıştır. Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminin tarihi kaynakları Divanü Lügati't Türk, Muhakemetü'l-Lügateyn, Kitabü'l-İdrak Li Lisânü'l-Etrak, El-Kavaninü'l-Külliyye Li Zabti'l-Lügati'- Türkiyye, Et-Tuhfetü'z-Zekiyye Fi'l-lugâti't-Türkiyye, Kitabü Bulgati'l-Müştak Fi Lugâti't-Türk ve'l-Kıfçak, Hilyetü'l-İnsân ve Heybetü'l-Lisân, Makbûl -i Ârif (Potur Şâhidî), Sübha-i Sıbyân, Tuhfe-i Hüsâm, Tuhfe-i Vehbî, Codex Cumanicus, Miftâh-ı Lisân, Ecnebilere Mahsus Elifbâ vb. yapıtlardır. Çalışmada adı geçen ve ulaşılabilen tarihi eserler, nitel araştırma kapsamında kaynak taraması (doküman incelemesi) yöntemi ile incelenerek kelime öğretimine yönelik veriler toplanmış ve analiz edilmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre, tarihsel Türk kaynaklarında var olan kelimelerin çoğunlukla günlük yaşamda ve ticari hayatta kullanılan kelimeler olduğu anlaşılmaktadır. Burada asıl üzerinde durulması gereken önemli sonuçlardan biri sözlü geleneğin yaygın olduğu bir dönemde manzum sözlüklerle çocuklara kelime öğretim yöntemidir. Konu ve yapı olarak aynı tür kelimelerin genellikle bir bağlam içerisinde öğretilmiş olduğu ulaşılan diğer önemli bir sonuçtur.