ORTADOĞU BARIŞI, ETNİK VE MEZHEPSEL AYRIŞMALARIN AŞILMASI

Özet

Orta Doğu'da çoğu ülkenin etnik, dini, mezhepsel ve politik çatışmalardan mustariptir. Bilindiği gibi, son yıllarda toplumsal kutuplaşma artmış ve hoşgörü ilkesi çok az kabul görmektedir. Çeşitliliği, hoşgörüyü ve demokrasiyi kabule etmeyen egemen güçler, varlıklarını sürdürebilmek için şiddeti ve ayrışmayı tetikleyen tarihi anlaşmazlıkları ve asabiyetleri devam ettirmeye çalışmaktadır. Bu durum ise toplumlar içinde bulunan bazı şiddet yanlısı, aşırılıkçı ve asabiyet yanlısı kesimler tarafından kabul görmektedir. Şüphesiz ki bu sorunlarla baş edebilmek, dini, mezhepsel ve etnik ayrışmaların meydana getirdiği toplumsal fay hatlarının giderilmesi yönünde atılan yapıcı politikalardan geçer. Dolayısıyla siyaset ve toplum üzerinde söz sahibi olanların hoşgörüyü ve ötekileştirmeden farklılıkları kabul etme anlayışını yaymak için etkili önlemler almalıdır. Zira toplumsal barış, halkların beşeri ve ekonomik refahını yükseltir. Kaynakların ve altyapılarının dini, etnik ve mezhepsel çatışmalarda yok olmasını engeller. Bununla beraber demokrasinin temelini atarak siyasi istikrarı sağlar ve ekonomik gelişmeyle refah düzeyini artırır. Yukarıda belirtilenlere dayanarak, bu çalışma, Ortadoğu'da siyaset ve toplum üzerinde söz sahibi olanlara katkıda bulunmak amacıyla dini ve etnik çatışmaların nedenlerini tespit etmeyi ve bunlara olası çözümler önermeyi amaçlamaktadır. Söz konusu çatışmaların Arap dünyasında yaygın olduğundan dolayı çalışma dilinin Arapça olmasında temel etken olmuştur. Aynı sebepten ötürü çalışma Arap kaynaklarına dayanmıştır. Çalışma kısa bir girişten sonra iki ana başlığa ayrılmıştır. Birinci başlık, Arap isyanları ışığında barış içinde birlikte yaşamanın zorluklarını ele almıştır. İkinci ise zorlukların üstesinden gelmek ve ötekileştirmeden farklılıkları kabul eden ve/veya barış içinde birlikte yaşamak isteyen toplumlar yaratmak için yapılması gerekenler konuları ele almıştır. Başlıca çözüm önerileri ve daha sonraki çalışmalarda diğer araştırmacılara yol gösterebilecek konular sonuçta yer almıştır.