REKLAMLARDA ETİKSEL BİR SORUN OLARAK ÇOCUK KULLANIMI: EBEVEYNLERİN TUTUMLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Özet

Günümüzde etik ilkeleri dikkate alan reklamların hazırlanması ve yayınlanması alanda fazla tartışılan konuların başında gelmektedir. Reklamlardaki etiksel sorunlar incelendiğinde konunun iki temel perspektifte ele alındığı görülmektedir. Bunlar: Reklamın varlığına ilişkin eleştirilen ve reklamın sosyal yönüne ilişkin eleştirilerdir. Reklamın sosyal yönüne ilişkin eleştiriler ise üç boyutta incelenmektedir: yanıltıcı/aldatıcı reklamlar, cinsel içerikli reklamlar ve çocukların kullanımına ilişkin reklamlar. Bu çalışma son yıllarda reklamların en gözde hedef kitlesi haline gelen çocuklar üzerine odaklanmaktadır. Reklamlarda çocuk kullanımı ile ilgili ebeveynlerin tutumları üzerine odaklanan bu araştırmada, ebeveynlerin görüşlerine başvurularak reklamların çocuklar üzerindeki etkileri etik çerçevede analiz edilmeye çalışılmıştır. Bu etkilerin etik boyutlarını tespit etmek amacıyla anket (survey) tekniğinden yararlanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS programı ile frekans ve faktör analizine tabi tutulmuştur. Gerçekleştirilen faktör analizine göre ebeveynlerin çocukların reklamlarda kullanımına ilişkin beş boyuta ulaşılmıştır: dikkat ve ilgi faktörü, algı faktörü, beğeni faktörü, teşvik faktörü, benimseme faktörü. Sonuçlara göre genellikle ebeveynler; çocuklarının reklam izlemesine olumlu yaklaşmalarına rağmen çocukların kullanıldığı reklamları etik bir sorun olarak görmektedirler.